Απομάκρυνση εμποδίων
για το όφελος ανθρώπων και φύσης
01.
Τα εμπόδια που μετρούν πολλά χρόνια ζωής αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος και το οικονομικό κόστος
Η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερες διακυμάνσεις θερμοκρασιών και εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά τα εμπόδια (ιδίως τα φράγματα) που κατασκευάστηκαν πριν από 50 έως 100 χρόνια2 δεν είχαν σχεδιαστεί για τέτοιες συνθήκες.
01.
Τα εμπόδια που μετρούν πολλά χρόνια ζωής αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχήματος και το οικονομικό κόστος
Η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερες διακυμάνσεις θερμοκρασιών και εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά τα εμπόδια (ιδίως τα φράγματα) που κατασκευάστηκαν πριν από 50 έως 100 χρόνια2 δεν είχαν σχεδιαστεί για τέτοιες συνθήκες.
02.
Οι ταμιευτήρες μπορούν να μεγιστοποιήσουν τις επιπτώσεις της ξηρασίας
Η κλιματική αλλαγή εντείνει τις ανάγκες για νερό στις ξηρές περιοχές, με τη διαθεσιμότητα νερού να μειώνεται σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Καθώς η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί, κατασκευάζονται φράγματα και ταμιευτήρες ως ένας αποτελεσματικός τρόπος αποθήκευσης νερού.
02.
Οι ταμιευτήρες μπορούν να μεγιστοποιήσουν τις επιπτώσεις της ξηρασίας
Η κλιματική αλλαγή εντείνει τις ανάγκες για νερό στις ξηρές περιοχές, με τη διαθεσιμότητα νερού να μειώνεται σε πολλά μέρη της Ευρώπης. Καθώς η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί, κατασκευάζονται φράγματα και ταμιευτήρες ως ένας αποτελεσματικός τρόπος αποθήκευσης νερού.
03.
Οι ταμιευτήρες αυξάνουν την έλλειψη νερού μέσω της εξάτμισης
Τα φράγματα που περιλαμβάνουν ταμιευτήρες μπορούν να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στη διαθεσιμότητα του νερού μέσω των απωλειών από την εξάτμιση στον ταμιευτήρα και τα κανάλια διανομής.
03.
Οι ταμιευτήρες αυξάνουν την έλλειψη νερού μέσω της εξάτμισης
Τα φράγματα που περιλαμβάνουν ταμιευτήρες μπορούν να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στη διαθεσιμότητα του νερού μέσω των απωλειών από την εξάτμιση στον ταμιευτήρα και τα κανάλια διανομής.
04.
Τα εμπόδια προκαλούν κατακερματισμένα κανάλια που αποσυνδέουν τους ποταμούς από τις πλημμυρικές πεδιάδες και τον υδροφόρο ορίζοντα
Οι πλημμυρικές εκτάσεις ή πλυμμυροπεδιάδες είναι σημαντικές για την απορρόφηση, το φιλτράρισμα και την αποθήκευση του νερού στο έδαφος, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τις περιοχές με έλλειψη νερού.
04.
Τα εμπόδια προκαλούν κατακερματισμένα κανάλια που αποσυνδέουν τους ποταμούς από τις πλημμυρικές πεδιάδες και τον υδροφόρο ορίζοντα
Οι πλημμυρικές εκτάσεις ή πλυμμυροπεδιάδες είναι σημαντικές για την απορρόφηση, το φιλτράρισμα και την αποθήκευση του νερού στο έδαφος, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τις περιοχές με έλλειψη νερού.
05.
Τα εμπόδια επηρεάζουν την ανθεκτικότητα των δέλτα και των εκβολών των ποταμών απέναντι στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας
Τα φράγματα παγιδεύουν τα ιζήματα αντί να τα αφήνουν να ρέουν φυσικά προς τα κατάντη, όπου θα εναποτίθενται στα δέλτα, γονιμοποιώντας τα χωράφια, θρέφοντας τα οικοσυστήματα και συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας20.
05.
Τα εμπόδια επηρεάζουν την ανθεκτικότητα των δέλτα και των εκβολών των ποταμών απέναντι στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας
Τα φράγματα παγιδεύουν τα ιζήματα αντί να τα αφήνουν να ρέουν φυσικά προς τα κατάντη, όπου θα εναποτίθενται στα δέλτα, γονιμοποιώντας τα χωράφια, θρέφοντας τα οικοσυστήματα και συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας20.
06.
Οι ταμιευτήρες και οι λιμνοδεξαμενές μπορούν να προκαλέσουν την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου
Πολλά φράγματα που διαθέτουν τεχνητούς ταμιευτήρες και λιμνοδεξαμενές μπορούν να παράγουν αέρια του θερμοκηπίου, ιδίως μεθάνιο, το οποίο έχει σημαντική συμβολή στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
06.
Οι ταμιευτήρες και οι λιμνοδεξαμενές μπορούν να προκαλέσουν την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου
Πολλά φράγματα που διαθέτουν τεχνητούς ταμιευτήρες και λιμνοδεξαμενές μπορούν να παράγουν αέρια του θερμοκηπίου, ιδίως μεθάνιο, το οποίο έχει σημαντική συμβολή στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
07.
Τα εμπόδια αφαιρούν τις αποθήκες άνθρακα από το τοπίο, γεγονός που επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή
Όταν κατασκευάζονται (συνήθως μεγάλα) φράγματα, ένα μεγάλο μέρος του ανάντη τοπίου πλημμυρίζει. Το τοπίο μπορεί να περιλαμβάνει δάση που μπορούν να απορροφήσουν τις εκπομπές άνθρακα από την ατμόσφαιρα και τα οποία καταστρέφονται.
07.
Τα εμπόδια αφαιρούν τις αποθήκες άνθρακα από το τοπίο, γεγονός που επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή
Όταν κατασκευάζονται (συνήθως μεγάλα) φράγματα, ένα μεγάλο μέρος του ανάντη τοπίου πλημμυρίζει. Το τοπίο μπορεί να περιλαμβάνει δάση που μπορούν να απορροφήσουν τις εκπομπές άνθρακα από την ατμόσφαιρα και τα οποία καταστρέφονται.
08.
Τα εμπόδια υποβαθμίζουν την ποιότητα των υδάτων και διαταράσσουν τις οικοσυστημικές λειτουργίες
Τα φράγματα δημιουργούν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις επηρεάζοντας την ποιότητα των υδάτων, η οποία μπορεί να χαρακτηρίζεται από μείωση του οξυγόνου, ταχύτερη οργανική αποσύνθεση και ανισορροπία των θρεπτικών στοιχείων.
08.
Τα εμπόδια υποβαθμίζουν την ποιότητα των υδάτων και διαταράσσουν τις οικοσυστημικές λειτουργίες
Τα φράγματα δημιουργούν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις επηρεάζοντας την ποιότητα των υδάτων, η οποία μπορεί να χαρακτηρίζεται από μείωση του οξυγόνου, ταχύτερη οργανική αποσύνθεση και ανισορροπία των θρεπτικών στοιχείων.
09.
Ο συνδυασμός των εμποδίων και της κλιματικής αλλαγής επηρεάζει σοβαρά τα απειλούμενα και κινδυνεύοντα είδη γλυκού νερού και τα μεταναστευτικά ψάρια
Η αλλοίωση/υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων λόγω εμποδίων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της βιοποικιλότητας, μεταβολή των βιολογικών λειτουργιών και ακόμη και σε απώλεια σπάνιων και ενδημικών ειδών.
09.
Ο συνδυασμός των εμποδίων και της κλιματικής αλλαγής επηρεάζει σοβαρά τα απειλούμενα και κινδυνεύοντα είδη γλυκού νερού και τα μεταναστευτικά ψάρια
Η αλλοίωση/υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων λόγω εμποδίων μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της βιοποικιλότητας, μεταβολή των βιολογικών λειτουργιών και ακόμη και σε απώλεια σπάνιων και ενδημικών ειδών.
10.
Μόνο το 26% των φραγμάτων έχει σχεδιαστεί και μπορεί να διαχειριστεί τον κίνδυνο πλημμυρών
Πολλά φράγματα δεν έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν από πλημμύρες. Σύµφωνα µε το Παγκόσµιο Μητρώο Φραγµάτων της ICOLD, το 8% των φραγµάτων που εξυπηρετούν ένα μόνο σκοπό (π.χ. μόνο αποθήκευση ή μόνο παραγωγή ενέργειας) και το 18% των φραγµάτων πολλαπλών σκοπών χρησιµοποιούνται για τον έλεγχο των πληµµυρών.
10.
Μόνο το 26% των φραγμάτων έχει σχεδιαστεί και μπορεί να διαχειριστεί τον κίνδυνο πλημμυρών
Πολλά φράγματα δεν έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν από πλημμύρες. Σύµφωνα µε το Παγκόσµιο Μητρώο Φραγµάτων της ICOLD, το 8% των φραγµάτων που εξυπηρετούν ένα μόνο σκοπό (π.χ. μόνο αποθήκευση ή μόνο παραγωγή ενέργειας) και το 18% των φραγµάτων πολλαπλών σκοπών χρησιµοποιούνται για τον έλεγχο των πληµµυρών.
